Cumhuriyetin Kıvılcımları İçin
Yayla Boztaş, 21 Şubat 2025
Okuma Süresi: 5 dakika
Yayla Boztaş, 21 Şubat 2025
Okuma Süresi: 5 dakika
Cumhuriyet’in 100. yılı anısına Sevgili Nevzat Süer Sezgin’in danışmanlığında Varyant Yayıncılık tarafından hazırlanan kitap projesinde; Eksi 18 Edebiyat Topluluğu üyesi sekiz değerli yazar Cumhuriyet erdemlerinin insanların akıllarına yüreğine yerleştirilmesi için edebiyatın gücünden yararlanıp tarihi gerçeklere bağlı kalarak kitaplar yazdılar.
Nalan Yılmaz’ın yazarı olduğu “29 Ekim 1923 Cumhuriyetin Kıvılcımları” kitabında babası savaşta olan bir çocuğun, Elif’in anlatımından öğreniyoruz gelişmeleri. Mustafa Kemal Paşa’nın yalnızca sesini duyduğu bir trenden inip Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) gidip ülkenin düşmanlardan kurtulması için çalıştığını hevesle anlatır küçük Elif.
Savaşın yaşamlarından alıp götürdüklerinin ayrımındadır küçük kız. Mahallede kadınların bir araya gelip kumaşlar dokumasını kendisinin de okunmuş gazetelerden kese kağıdı yapıp mahallede satması geçim sıkıntısının bir göstergesidir. Ordunun ihtiyacı olan malzemeler için o dönemde kadınların içlik, çamaşır dikiyor olması savaşın halk arasındaki yardımlaşmayı anlatır. Bu arada Cumhuriyet öncesi dönemde kızların yanında bir erkek olmadan sokağa çıkamayışınınd üzüntüsü taşır.
Yaralı olarak gelen babasından cephede olanları merakla dinler. Babasının okuduğu Hâkimiyet-i Milliye Gazetesi, Kurtuluş Savaşı’yla ilgili bilgileri verir. Bu gazetede Mustafa Kemal’in de her hafta yazılarının olması Elif’i gazeteci olmak konusunda çok heveslendirir. Savaş sonunda Mustafa Kemal’in ülkesinde yaşayan bir kız olarak bir çok hakka sahip olacağını, açılacak okullarda öğretmenlere gereksinim olacağını öğrenir babasından. Öğretmen olma konusundaki öneriler hoşuna gitse de o gazeteci olmayı çok istemektedir. O zaman Mustafa Kemal’i göreceğini ona sorular sorabileceğini düşünür.
Toprak altı ve üstü zenginliklerimize göz diken işgalcilerin mutlaka ülkemizden çıkarılması gerektiğini, Cumhuriyet yönetiminde, eşit haklara sahip insanlar olunacağını, halkın seçtiği kişilerin ülkeyi yöneteceğini, babasının anlattıklarından öğrenir. Mustafa Kemal’in ve onun ordusunun yılmadan savaş verdiğini, halkında milli mücadelede çok büyük kahramanlık gösterdiğini anlatır.
Elif’in düşünceleri, duydukları, gazetede yazanlar kitap boyunca okuru aydınlatır. İşgalci devletlerin ülkemizi paylaşmak istemesi, yokluğa rağmen verilen zorlu mücadele küçük kızın tanık olduğu önemli olaylardır.
Mustafa Kemal Paşa’ya olan sevgisi, onunla karşılaştığında duyduğu sevinç, kıyafet değiştirerek tek başına sokağa çıkma, gazeteci çocuktan her gün gazete alıp evde annesine okuması, Halide Edip, Fatma Seher Hanım, Nezahat Onbaşı’nın, yaptıklarını, kadınlara da düşen görevler olduğunu, evde oturmaması gerektiğini anlatan Elif, meclisteki konuşmaları dinleyince kadınlara seçme hakkı verilmesi konusunu dinlerken çok sevinir.
Lozan Antlaşması, Saltanatın, Kapitülasyanların kaldırılışı, Dumlupınar Meydan Muharebesi, Sakarya Meydan Muharebesi, 9 Eylül 1922 de Türk Ordusu’nun İzmir’e girmesi, Cumhuriyetin ilanı… Bütün bu gelişmeleri onun coşkusuyla öğreniriz.
Sonunda istediği okula başlayıp gazeteci olmanın mutluluğunu yaşar. Karma eğitime geçilmesine, yeni okullar açılmasına ve cumhuriyetin getirdiği bütün yeniliklere tanık olur. İstediği, düşündüğü konularda yazıları gazetede yayımlanır. Tam bir ‘Cumhuriyet Kıvılcımı’ olarak yeni kuşakları aydınlatma görevini üstlenir.
Nalan Yılmaz; “29 Ekim 1923 Cumuriyetin Kıvılcımları”, Varyant Yayınları, 2024. 135s.
Açık Kürsü'de yayımlanan içerikler, doğrudan yazarın kendi sorumluluğundadır.
Eksi 18 Edebiyat Topluluğu'nun görüşlerini yansıtmayabilir.